مراحل رشد کودک درسالهای آغازین از تولد تا پنج سالگی،(قسمت اول)

مراحل رشد کودک در سالهای آغازین تولد: از یک تا پنج سالگی

وقتی که مراحل رشد کودک از سنین یک تا پنج سالگی مطرح می­شود، شما والدین باید برای رفتار و برخورد بهتر با این رده سنی از قبل اطلاعات لازم و کافی داشته باشید. مراحل رشد کودک در این دوره پنج ساله بسیار سخت و پیچیده است، رشد و یادگیری زیادی طی این دوره در کودک شما رخ می­دهد. اگرچه کودکان با سرعت معمول خود رشد می­کنند، رویدادهای مهم رشدی در این مرحله که معمولاً توسط اکثر مردم پذیرفته شده است، اطلاعاتی درباره پیشرفت فرزند­تان در بخشهای متنوعی مثل ارتباط جمعی، رشد جسمی، مهارت اجتماعی و آموزش به شما ارائه   می­دهد. مهم است به این نکته توجه داشته باشید که وقایع مهم رشدی ذکر شده برای یک کودک در حالت عادی است. رشد کودک می­تواند توسط متغیرهای متعدد محیطی و ژنتیکی تحت تأثیر قرار گیرد. بنابراین اگر تمام مراحل رشدی را که در ذیل آورده می­شود به طور کامل در کودک خود مشاهده نکردید، نباید ترس و نگرانی داشته باشید. در صورت بروز هر گونه نگرانی می­توانید جهت آزمایش و مشاوره بیشتر با پزشک­تان صحبت کنید.

مراحل رشد کودک: یک تا پنج سالگی

رشد کودک از تولد تا پنچ سالگی

مراحل رشد کودک: یک سالگی

اکثر والدین دوره یک سالگی را به عنوان یک مرحله رشدی مهم که گذر از نوزادی به نوپایی است،مورد توجه جدی قرارمی­دهند. کودک شما طی دوازده ماه بین یک سالگی و دوسالگی  یک دوره رشدی سریعی را پشت سر می­گذارد. معمولاً والدین خیلی عجله دارند و صبر نمی­کنند تا کودک راه رفتن و حرف زدن را یاد بگیرد. اما باید به یاد داشته باشید که هر کودک با سرعت معمول خود رشد می­کند، بنابراین سعی نکنید او را با سایر کودکان مقایسه کنید. جرادلین باتلر، مراقب سلامت و نویسنده کتاب خودآموز و راهنمای مفید سرویس بهداشتی برای کودکان، می­گوید که اکثر بچه­ها وقتی که هیجده ماهه می­شوند، اولین بار شروع به گام برداشتن می­کنند و اولین کلمات خودشان را به زبان می­آورند. بسیاری از بچه­ ها وقتی که وارد یک­سالگی می­شوند، تحرک دارند، برخی به صورت نشسته یا روی چهار دست و پا راه می­روند و برخی نیز می­توانند روی دو پا یا ایستاده راه بروند. این لحظه زمانی است که باید به فکر ایمنی خانه باشید و مراقب باشید کودک شما زمانی که به دنبال چیزی در خانه می­گردد، به خودش آسیبی نزند.

تغییرات جسمی

در حالی­که انتظار دارید فرزندتان طی مراحل رشدی یک تا پنج سالگی بیشترین رشد جسمی را داشته باشد. در واقع، بیشترین تغییرات رشدی بعد از پشت سر گذاشتن دوازده ماه اول تولد رخ می­دهد. وقتی که آنها می ­آموزند تا راه بروند، بدوند و از پله ها بالا بروند. قدرت و تعادل عضلانی در این مرحله بهبود یافته، به این معنی که کودک شما می تواند بدون هیچ حمایتی به مدت کوتاهی بعد از یک­سالگی بایستد. تقریباً در همین زمان یاد می­گیرد تا چگونه چیزهای کوچک را با نگهداشتن بین انگشت شست و اشاره بلند کند که به گاز انبری گرفتن معروف است و این امکان را برای کودک­تان فراهم می­سازد تا خودش غذایش را بخورد، با یک مداد رنگی خط خطی کند و با استفاده از مکعب­های خانه سازی برج بسازد.

مراحل رشد کودک از تولد تا پنج سالگی

ارتباط جمعی

بیشتر بچه­ها در سن یک­سالگی از یک تا دو کلمه استفاده می­کنند و زمانی که به هیجده ماهگی می­رسند، از 6 تا 20 کلمه قابل تشخیص استفاده می­کنند و تا زمانی که دو ساله می شوند یک فرهنگ لغت تقریباً 50 کلمه­ ای خواهند داشت. در همین مدت آنها ممکن است دو کلمه را در کنار هم قرار دهند: مثل “بابا کار”. چون آنها قبل از گفتن هر کلمه­ای آن را خوب فهمیده و درک می­کنند، احتمالاً قادر خواهند بود از 12 تا 18 ماهگی از دستورات ساده پیروی کنند.

رشد عاطفی

کودک شما در این دوره سنی به عشق و عاطفه زیادی نیاز دارد تا احساس خوشحالی و امنیت کند. آنها با والدین خود، پدربزرگ، مادربزرگ و یک پرستار کودک مطمئن ارتباط نزدیکی دارند. با وجود این، بسیاری از بچه­ها با غیبت و عدم حضور شما احساس دلتنگی می­کنند و سعی می کنند تا به شما دسترسی پیدا کنند و این می تواند برگشتن شما به سر کار، بیرون رفتن برای چند ساعت یا ترک اتاق به مدت یک تا دو دقیقه باشد. این اضطراب جدایی معمولاً در 18 ماهگی به اوج خود می رسد. اما می تواند بیشتر از این مدت هم ادامه یابد. بنابراین مطمئن باشید که به کودک­تان اطمینان زیادی می­دهید تا با این شرابط عادت کند.

آموزش

کودکان شما از طریق بازی کردن یاد می گیرند، بنابراین مهم است که به آنها فرصت زیادی بدهید که این کار را انجام دهند. حتی اگر به این معنی باشد که یک فعالیت را برای چندین بار تکرار کنند. تعجب نکنید اگر کودک شما یک اسباب بازی پیچیده و گران قیمت را در عوض لوازم ساده خانگی رد می­کند. کوبیدن قابلمه و ماهیتابه، تکان دادن ظرفهای پر از دانه­های برنج خشک،­ ماکارونی یا لوبیا یا بازی با مکعبهای خانه سازی یا چیدن فنجانها می تواند توانایی آنها را برای بلندکردن کردن اشیای کوچک بهبود بخشیده و همچنین انواع صداها، رنگها، اشکال و بافتها را آموزش دهد.

مهارتهای اجتماعی

یک کودک یکساله در حالت معمول شادترین لحظات را با والدین خود خواهد داشت و می­تواند در برابر غریبه­ها و افرادی را که خوب نمی­شناسد، خجالتی باشد. حتی کودکانی که کمی اجتماعی­تر هستند و اعتماد به نفس بالاتری دارند  هم به قوت قلب و آرامش شما نیاز دارند خصوصاً در موقعیتهای جدید و ناآشنا. وقتی که کودک وارد سن دو سالگی می­شود، به تدریج علاقه بیشتری به سایر کودکان نشان می­دهد. با این حال، اگر در همان لحظه اول مشتاق نباشند که با آنها بازی کنند، تعجب نکنید. برای اینکه به بودن در کنار آنها عادت کنند، مدتی طول می­کشد. خصوصاً اگر بچه شما کمرو و خجالتی باشد.

چالش­ها

اکثر بچه­ها در یک سالگی با مسئله دندان درآوردن درگیر می شوند که می تواند منجر به اختلال در خواب کودک شده و در غذاخوردن ایجاد مشکل کند. اگر به نظر می رسد که فرزندتان خیلی سخت با این مسئله درگیر است، از ژل دندانگیر یا شربت مسکن برای آرام کردن او استفاده کنید. همچنین می­توانید باریکه هایی از خیار سرد به او بدهید تا درد لثه او را تسکین دهد.

چگونه کمک کنید

بچه­ها تغییرات خیلی زیادی بین سنین اول و دو سالگی رشد خود تجربه می کنند. آنها از یک شیوه معمول و خوبی بهره می برند تا احساس امنیت و آرامش کنند. فکر نکنید که حتماً باید قوانین خیلی سختی وضع کنید. فقط یک حمام ساده، کتاب و یک رختخواب معمولی می تواند کودک را برای یک خواب شبانه خوب آماده کند.

مراحل رشد کودک: دو سالگی

اکثر والدین از دوساله­های آزاردهنده می­ترسند و نگرانند که چگونه باید با رفتار خشونت ­آمیز آنها که قبل از دو سالگی شروع می­شود، برخورد نمایند. عادت کردن به تغییر رفتار شدید آنها می­تواند کار سختی باشد. اما سعی کنید به خاطر داشته باشید که آنها بیشتر از قبل به شما نیاز دارند. چون آنها یک دوره از تغییرات عاطفی و جسمی خیلی سختی را تجربه می­کنند. اکثر والدین تصمیم می گیرند که استفاده از سرویس بهداشتی را بین سن دو و سه سالگی به کودک آموزش دهند. لاورن آنتروباس، نویسنده کتاب “این کار بدی نیست”، می گوید: سن متوسط برای این­کار 33 ماهگی است، اما بعضی از کودکان زودتر آماده می شوند و بعضی برای مدت طولانی­تری به این کار علاقه نشان نمی­دهند. اگر کودک شما آماده نیست یا دوست ندارد او را به سمت دستشویی هل ندهید و در مورد این مسئله نگران نباشید. به یاد داشته باشید این کار یک مسابقه نیست دیر یا زود آن را یاد می­گیرد.

تغییرات جسمی

رشد کودک از تولد تا پنج سالگی

اکنون کودک شما برای چندماه است که راه می­رود و شما متوجه می­شوید که روی پای خودمحکم­تر می ایستد، می دود و پرش می­کند. پس از گذشت چند ماه هماهنگی­هااصلاح می­شود. می بینید که می­تواند اشیای کوچک را با دست بگیرد، در را باز کند و حتی لباس را درآورد و بپوشد.

ارتباط جمعی

تفاوت خیلی زیادی در نحوه حرف زدن بچه­ها بین سنین یک و دو سالگی وجود دارد. برخی کودکان با جملات پنج یا شش کلمه­ای صحبت می­کنند. برخی ممکن است فقط چند تا کلمه پراکنده به زبان بیاورند . اگر نگران هستید با مراقب سلامت خود موضوع را درمیان بگذارید،  اما به شرطی که شما و فرزند­تان همدیگر را به طور منطقی و خوب درک کنید. احتمالا هیچ دلیلی برای نگرانی وجود ندارد.

رشد عاطفی

بچه­ها در دو سالگی شروع می کنند تا احساسات مختلف و متنوعی را بروز دهند. بنابراین برای تغییرات شدید رفتاری آماده می شوند، چون آنها یاد می گیرند که چگونه احساسات خود را مدیریت کنند. آنها برای درک احساس خود به کمک شما نیاز خواهند داشت. وقتی این توانایی را بدست می آورند که توضیح دهند چه چیزی می خواهند و درباره آن چه احساسی دارند، میزان خشونت­ها کاهش می­یابد.

آموزش

کودک شما یک حافظه قوی­تر و درک بهتری از گذشت زمان خواهد  داشت. آنها قادرند رویدادی را که هفته­ها و روزهای قبل اتفاق افتاده است، به یاد بیاورند. بنابراین ممکن است برای بازیهای مورد علاقه خود یک سلیقه مشخصی نشان دهند یا برای انجام دادن کارها روشهای خاصی داشته باشند. اکثر بچه ها نام کاملشان را خواهند دانست و احتمالاً قادر خواهند بود به تصاویر در کتاب اشاره کنند. و ممکن است بتوانند نقطه، خط و دایره بکشند.

مهارتهای اجتماعی

کودک دوساله بیشتر به بازی کردن با بچه های دیگر علاقه مند می­شود. هرچند ممکن است نیاز باشد برای شروع این کار به او کمک کنید. در ابتدا آنها ترجیح می­دهند در کنار بچه­های دیگر بازی کنند. شاید از روشهای آنها الگوبرداری کنند. شما باید به آنها کمک کنید که چگونه به نوبت بازی کنند و تقسیم کار داشته باشند. بنابراین باید نزدیک آنها باشید و نظارت کنید. تعجب نکنید که گاهی زمانهای بازی به بحث و جدل ختم می­شود. مدتی زمانی می برد که کودک شما به آن عادت کند.

مراحل مهم رشد کودک

چالشها

خستگی ریشه بسیاری از مشکلات رفتاری است. مطمئن باشید که کودک شما هر روز حدود 12 ساعت خواب همراه با چرت روزانه داشته باشد. اگر کودک شما در خوابیدن مشکل دارد. از مراقب سلامت درباره تکنیکهای که به آنهاکمک کند تا خواب مورد نیاز خود را داشته باشند، مشاوره بگیرید

چگونه کمک کنید

کودک شما از عشق و توجه شما لذت می برد. بنابراین خود را ملزم کنید که روزانه ده دقیقه به آنها توجه کامل داشته باشید. با آنها بازی کنید، صحبت کنید و بدون هیچ حواس پرتی به کتابهایش نگاه کنید. به یاد داشته باشید که از دستور آنها پیروی کنید و زیاد مورد تشویق و حمایت خود قرار دهید.  

شما عزیزان ادامه این مطلب را  می توانید در قسمت دوم همین بخش مطالعه فرمائید.

ترجمه: اکرم شمسی

منبع: goodtoknow