مراحل رشد کودک درسالهای آغازین از تولد تا پنج سالگی،ازیک تا پنج سالگی

مراحل رشد کودک: سه سالگی

بعد از اینکه کودک شما وارد سه سالگی شد متوجه می شوید که دوست دارد مستقل باشد. وقتی که آنها سعی می­کنند جهان اطراف خود را درک کنند، سؤالات زیادی می پرسند. همچنین درست و غلط بودن چیزی را بهتر تشخیص می­دهند و به تعریف و تمجید شما خیلی بیشتر از قبل نیاز دارند. راشل موریس،نویسنده کتاب راهنمای والدین تنها، می گوید: بچه­ها تا سن سه سالگی می­خواهند کارها را به شیوه و روش خودشان انجام دهند.این مسئله می­تواند برای والدین دشوار باشد که فرزندشان کارها را طبق گفته آنها انجام نمی دهد. سعی کنید آرام بمانید و به خاطر داشته باشید که کودک شما از روی عمد شیطنت نمی­کند. آنها در واقع با این عمل خود می­خواهند به شما بفهمانند که شخصیتی مستقل با خواسته ها و نیازهای خودشان هستند.

مراحل رشد کودک( از تولد تا پنج سالگی)

تغییرات جسمی

شما باید بین سه و چهارسالگی بدانید که کودک شما چپ دست یا راست دست است . با دانستن این نکته که اکثر بچه­ها هنوز می­توانند از هر دودست استفاده کنند. اما اکنون باید تصمیم بگیرند که یک انتخاب مشخصی داشته باشند. تقویت گروه های عضلانی بزرگ به این معنی است که کودک شما اکنون می تواند در فعالیت هایی مانند بالارفتن، پدال زدن سه چرخه یا استفاده از اسکوتر تسلط داشته باشد. تقویت گروههای عضلانی کوچک همراه با هماهنگی اصلاح شده چشم و دست این معنی را می دهد که کودک شما به تدریج می­تواند یک مداد را بخوبی نگه دارد و ممکن است قادر باشد تصاویر مشخصی را رسم کند.

ارتباط جمعی

مهارتهای زبانی کودک شما به مرور زمان در حال بهبودی است و بسیاری از کودکان می توانند اکنون با جملات کوتاه صحبت کنند. این لحظه زمان مناسبی است که کودک خود را با حروف و صداها آشنا کنید. اگرچه شما این کار را باید با تمرکز بیشتر روی سرگرمی انجام ­دهید و برای یادگیری، زیاد آنها را تحت فشار قرار ندهید. اگر فرزندتان شروع به دروغ گفتن می­کند، نگران نباشید خصوصاً اگر کاری را از روی شیطنت انجام داده باشد. این رفتار کاملاً طبیعی است و نشانه آن است که آنها در حال یادگیری واقعیت و خیال هستند. اگر دروغ گفتند، باید بلافاصله با آن برخورد کنید،  اما عصبانی نشوید ، فقط شرایط آرامی را فراهم کنید واجازه دهید که حقیقت را بگویند.

رشد عاطفی

فرزند شما اکنون بسیار بیشتر از احساسات دیگران آگاه است. در نتیجه احتمالاً متوجه می­شوید که برای خوشحال کردن شما اشتیاق دارد و به سایر افراد هم توجه بیشتری نشان می­دهد. این حالت زمانی که آنها در حال بازی با سایر کودکان هستند، بیشتر به چشم می­خورد. همچنین شما در این سن متوجه خواهید شد که او سعی می­کند کودکی را که ناراحت است دلداری و آرامش دهد. حتی ممکن است زمانی که با اسباب­بازی­ها و عروسک­های مورد علاقه خود بازی می­کند، از آنها مراقبت کند و به آنها دلداری ­دهد.

آموزش

اکنون حافظه کودک شما بهتر و قوی­تر شده است. کودک­تان قادر است کلمات و لحن آوازهای مورد علاقه یا شعرهای مهد کودک را به یاد بیاورد، تا عدد 10 بشمرد و رنگها را تشخیص دهد. برخی از بچه ها همچنین شروع می کنند تا مفهوم زمان را درک کنند و اختلاف بین صبح بعدازظهر و دیر و زود را تشخیص دهند.

رشد کودک ( از تولد تا پنج سالگی)

مهارتهای اجتماعی

همزمان که تخیل کودک شما توسعه می باید، روش بازی­کردن او هم تغییر می­کند.آنها اکنون از بازیهای خیالی و ساختگی لذت می برند و حتی یک دوست خیالی دارند. این حالت طبیعی و سالم به نظر می­رسد. بنابراین نگران نباشید. اما مطمئن باشید که کودک شما فرصتهای خیلی زیادی دارد تا با دوستان واقعی خود بازی کند.

چالشها

استقلال یا عدم وابستگی به والدین مسئله­ای است که که کودک شما در این مرحله با آن مواجه می­شود. شما به زودی متوجه می­شوید که آنها تمایل به فرار کردن دارند و هر زمانی می­توانند از دست شما فرار کنند. این رفتار می­تواند خطرناک باشد زمانی که شما بیرون از خانه هستید.  بنابراین برای جلوگیری از آن می­توانید برای چند ماه از مهار یا مچ بند استفاده کنید.

چگونه کمک کنید

در تمام مراحل رشد کودک از یک تا پنج سالگی مطمئن باشید که به او فرصت زیادی می­دهید تا کارها را خودش انجام دهد. اما خصوصاً در این سن که از روش تربیتی شما بیشتر می­آموزند . اگر نیاز به کمک دارند از آنها بپرسید. اما نباید وسوسه بشوید که کارهایشان را انجام دهید. در عوض با تشویق زیاد به آنها کمک کنید و وقتی که کاری  را درست انجام می­دهند از آنها حمایت کرده و مورد لطف و توجه خود قرار دهید.

مراحل رشد کودک: 4 سالگی

اکثر بچه­ها وقتی که چهارساله می­شوند به مدرسه می­روند،که یک رویداد مهم و بزرگی در رشد آنها محسوب می­شود. برخی کودکان درباره رفتن به مدرسه خیلی هیجان زده می­شوند، اما اگر کودک شما عصبی می شود، تعجب نکنید. فقط به او قوت قلب و آرامش دهید و روی این نکته تمرکز داشته باشید که در مدرسه چقدر سرگرمی خواهند داشت. بسیاری از بچه­ها مشتاق هستند که اصول خواندن و نوشتن را قبل از اینکه به مدرسه بروند بیاموزند و شما می­توانید در خانه برای انجام این کار کلی به او کمک کنید. دکتر دومینیک ویس، نویسنده کتاب چگونه به کودک خود کمک کنید تا بخواند و بنویسد، می­گوید: بچه ها بین سنین 4 و 6 سالگی ترتیب زمانی وقایع را بیشتر از قبل درک می­کنند. به این معنی که آنها شروع می­کنند تا ارتباط بین حروف و صداها را به خوبی بفهمند. همچنین می­تونند ارتباط بین تصاویر و کلمات را تشخیص دهند که پایه و اساس آموزش برای خواندن و نوشتن است.

رشد کودک از تولد تا پنج سالگی

تغییرات جسمی

کودکان در این سن با سرعت رشد ثابتی حدود 4 سانتی­متر در سال رشد می­کنند. گاهی اوقات به نظر می رسد که این رشد به طور ناگهانی و سریع اتفاق می­افتد. اگر شما نگرانید که کودک شما در حال رشد نیست یا فکر می کنید که ممکن است اضافه وزن داشته باشد، ایده خوبی است که با مراقب سلامت یا پزشک عمومی علت این موضوع را بررسی کنید.

ارتباط جمعی

تاکنون بسیاری از بچه­ها می­توانند به طور واضح صحبت کنند که برای بزرگسالان هم قابل فهم باشد. اما هنوز ممکن است در تلفظ برخی صداها مشکل داشته باشند- خصوصاً حروف ث، ر، چ، ج و ل که ممکن است یک یا دوسال دیگر طول بکشد تا به تلفظ این حروف تسلط پیدا کنند. کودک شما احتمالاً به نوشتن علاقه دارد و اکثر بچه ها با نوشتن نامشان شروع می­کنند. بنابراین اسمشان را روی کاغذ بنویسید تا از روی آن رونویسی کنند. آنها همچنین ممکن است چند کلمه را در یک کتاب مورد علاقه تشخیص دهند. می­توانید با قراردادن انگشت خود زیر کلماتی که شما می­خوانید این مهارت را در آنها تقویت کنید.

رشد عاطفی

در سن 4 سالگی، اکثر بچه­ها می­توانند احساسات متنوعی را بروز دهند و حتی تصور کنند که دیگران چه احساسی دارند. وقتی که آنها شروع می کنند درک قوی تری از خود داشته باشند. شما همچنین متوجه می­شوید که به خلوت بیشتری نیاز دارند یا زمانی که با خودشان تنها باشند. اگر شما فضای کافی دارید سعی کنید یک اتاق یا گوشه دنجی به او اختصاص دهید تا بتواند با یک دوست یا با اسباب بازیهای خود بازی کند.

آموزش

در زمینه آموزش اختلاف زیادی بین بچه­ها در این سن وجود دارد.، اما اکثر آنها قادر خواهند بود که تصویر یک شخص را بکشند و برخی ممکن است حتی نام خود را هم بنویسند. اما اگر آنها عادت دارند که به کتاب زیاد نگاه می­کنند، برخی ممکن است وانمود ­کنند که دارند کتاب می­خوانند یا حتی قادر باشند کلماتی از یک کتاب مورد علاقه را حفظ کنند. وقتی که کودک شما مدرسه را شروع می­کند، بیشتر درگیر بازی­های فیزیکی و پرانرژی می­شود.  در اثر این فعالیتها هماهنگی­های اعضای بدن مثل دست، پا و چشم بهتر شده، به این معنی که آنها اکنون می­توانند پرتاپ کنند و لگد بزنند. بنابراین فرصتی را فراهم کنید که این مهارتهای جدید را در خانه تمرین کنند.

مهارتهای اجتماعی

فرزند شما با ورود به مدرسه دوستانی پیدا می­کند و ممکن است روابطی دور از خانه برقرار کند.  احتمالاً فقط یک یا دو دوست صمیمی معمولاً همجنس خود خواهد داشت و همچنین در این مرحله از رشد یاد می­گیرد که چگونه یک دوست خوبی باشد. آنها یاد می­گیرند تا چگونه احساسات خود را باهم به اشتراک بگذارند، به احساسات همدیگر توجه کنند و همچنین به حرفهای هم گوش کنند. اما آگاه باشید که کودک شما همیشه نمی تواند این کارها را به خوبی انجام دهد، ممکن است برخی مواقع به خشونت یا بحث و جدل منجر شود.

چالشها

خیس کردن رختخواب در بچه­های بین سن 4 و 5 سال خیلی رایج است بنابراین نگران نباشید اگر جای رختخواب کودک شما همیشه در طول شب خشک نمی­ماند.  بسیاری از  بچه های این سن اگر رختخواب را خیس کنند شرمنده می شوند. بنابراین سعی کنید آرام باشید و کودک خود را سرزنش نکنید. اگر قبل از اینکه شما بخوابید، کودک خود را برای استفاده از توالت بیدار کنید، ممکن است این مشکل برطرف شود. اگر مشکل شب ادراری همچنان ادامه داشته باشد با مراقب سلامت یا پزشک عمومی صحبت کنید که اگر علت مهمی داشته باشد پیگیری شود.

چگونه کمک کنید

درباره عضویت کودک در کتاب خانه محله و بردن او به همراه خود طبق یک برنامه منظم فکر کنید. برخی از کتابخانه ها جلسات دوره­ای و منظم داستانی برای رده­های سنی مختلف برگزار می­ کنند. کودک شما مطمئن باشد که کتابهای زیادی پیدا می­کند که با نگاه کردن به آنها لذت می­برد. سعی کنید تا این بازدیدها را فراهم کنید و  تا جایی که امکان دارد هیجان انگیز باشد، طوری که همراه بودن با کتاب برای او سرگرم کننده باشد.

مراحل رشد کودک: 5 سالگی

کودکان در سن 5 سالگی نسبت به تواناییهای خود بیشتر مطمئن می­شوند. اغلب این توانایی در زمینه حرف زدن و پیشرفت زبان آنها مشهود است. چنانچه یک کودک 5 ساله متوسط هرگز از صحبت کردن خسته نمی­شود. فرزند شما مشتاق است تا موفقیتهایش را به دیگران نشان دهد. بنابراین مهم است تا به کار مدرسه او علاقه نشان دهید و یک مکانی پیدا کنید تا نقاشی­های خود را به نمایش بگذارد. دکتر پت اسپونگین از وبسایت فرزندپروی و  پرورش کودکان در انگلیس می­گوید این یک دوره مهم رشد فکری کودک محسوب می­شود، چون کودک شما به تدریج سعی می­کند تا ایده­های مفهومی مانند اعداد، زمان و فاصله را بیشتر درک کند. مهم این است توجه داشته باشید که کودکان از نظر جسمی و ذهنی با سرعتهای متفاوتی رشد می­کنند. این مسئله زمانی که کودکان در مدرسه تحت یک برنامه آموزشی یکسان هستند، اغلب فراموش می­شود.اگر کودک 5 ساله شما نسبت به سایر همسالان خود آمادگی کمتری برای مدرسه داشته باشد، نگران نباشید. به خصوص اگر بچه شما پسر باشد. او سالهای زیادی پیش رو دارد تا بتواند به همان استاندارد لازم برسد.

تغییرات جسمی

در پنج سالگی بچه­ها از لحاظ جسمی قویتر می شوند می تواند سریعتر بدوند، روی یک پا تعادل داشته باشند و پرتاب کنند. برخی کودکان در این سن دندان شیری خود را از دست می دهند. ممکن است یک فاصله طولانی بین افتادن دندان شیری و ظاهر شدن دندان جدید وجود داشته باشد. دندان جدید در ابتدا ممکن است کج به نظر برسد، اما معمولاً به موقع یکدست می­شوند.

رابطه جمعی

تاکنون بسیاری از کودکان می توانند گفتگو کنند و ممکن است این توانایی را داشته باشند که وقایع و رویدادها را شرح دهند و داستانهای مورد علاقه را تکرار کنند. بسیاری از بچه ها مشتاقند که چیزهایی را که آموخته­اند به شما آموزش دهند. بنابراین از فرزند خود بپرسید که امروز در مدرسه چه چیزی یاد گرفته­ است. چون این یک روش مهمی برای بهبود مهارتهای زبان او محسوب می­شود. برخی کودکان اکنون آماده هستند که در این سن شروع به خواندن کنند.اما نکته مهم این است که نباید آنها را تحت فشار قرار دهید مگر اینکه خودشان علاقمند باشند که چگونه یاد بگیرند.

رشد عاطفی

وقتی که کودک شما به زندگی در مدرسه عادت می­کند، شما ممکن است برخی تغییرات را در رفتارش ملاحظه کنید. این طبیعی است برای کودکان که در این مرحله رشدی رفتارهای پرخاشگرانه از خود نشان دهند. چون آنها هنوز تفاوت بین آن چیزی که درخواست می­کنند و  آن­چیزی که برایشان لازم است را درک نکرده­اند. اگر کارها به شیوه­ای که آنها می­خواهند انجام نشود، ممکن است با ضربه زدن و لگد کردن ناامیدی خود را نشان دهند. اگر فرزندتان به کارهای گروهی عادت کند، این مسئله کمتر بروز می­نماید. در همین مرحله رشدی ممکن است متوجه شوید که او بیشتر از قبل می­ترسد، معمولاً از حیواناتی مثل سگ و مار. ترس از تاریکی، اشباح، هیولا، طوفان­های همراه بارعد و برق، سیلاب یا هر گونه رویدادهایی که آنها ممکن است در اخبار دیده باشند، همچنین در این رده سنی معمول است. دختران نسبت به پسران بیشتر می­ترسند. اما سعی کنید صبور باشید و ترس و نگرانی به خود راه ندهید و به خاطر داشته باشید که بچه ها خیلی سریع این مرحله را پشت سر می­گذارند.

آموزش

تا این مرحله از رشد ممکن است ملاحظه کنید که فرزندتان در برخی از کارها بهتر عمل می­کند. البته این کاملاً طبیعی است. برخی از کودکان ممکن است فقط با فعالیتهای معینی در کشمکش ­باشند، چون به آن فعالیتها علاقه­ای ندارند. بنابراین نگران نباشید اگر مدتی طول می­کشد تا کودک شما چیز جدیدی را یاد بگیرد. فقط سعی کنید زمانی که آنها چیزی را یاد بگیرند، زیاد مورد تحسین و تشویق خود قرار دهید. برخی بچه­ها در این سن آماده می شوند که ساعت را یاد بگیرند. برایش توضیح دهید که یک ساعت چگونه کار می­کند و شرح دهید که چگونه کارهای معینی مثل مدرسه رفتن و آماده شدن برای خواب را در زمانهای معینی از روز انجام می­دهید. می­توانید برایش یک ساعت مچی بخرید تا او را به تمرین کردن تشویق کنید.

مهارتهای اجتماعی

بچه­ها در این سن زمانهای طولانی را با دوستان خود در حال بازی کردن سپری خواهند کرد و اگرچه دوست دارند بهترین باشند و اگر در بازی برنده نشوند یا اینکه نفر اول نباشند، ناراحت می شوند. این مسئله می تواند مشکلاتی را برای سایر کودکان ایجاد کند، بنابراین مهم است برایش توضیح دهید که شرکت در بازی کردن مهمتر از برنده شدن است. آنها را به خاطر به رخ کشیدن موفقیتهای خود برای دیگران ناامید و دلسرد نکنید.

 ترجمه: اکرم شمسی

منبع:.goodtoknow