عوامل موثر بر رشد و تربیت صحیح کودک

رشد کودک

پنج سال اول زندگی، تجربیات و روابط باعث تحریک رشد کودک می‌شود و میلیون‌ها ارتباط در مغز آنها ایجاد می‌کند. در واقع مغز کودکان در پنج سال اول نسبت به هر زمان دیگری در زندگیشان سریعتر ارتباط برقرار می‌کند. این زمانی است که پایه‌های یادگیری، سلامتی و رفتار در طول زندگی گذاشته می‌شود. رشد کودک صرفا به معنای تغییر در ابعاد جسمی فرزند شما نیست. بلکه به معنای تغییر در مهارت‌های اجتماعی، عاطفی، رفتاری، تفکر و ارتباطات کودک شما است. همه این زمینه‌های رشد باهم مرتبط هستند و هر یک به دیگران بستگی دارد و تأثیر می‌گذارد.

رشد کودک

روابط پایه و اساس رشد کودک

روابط کودکان در همه مراحل زندگی آنها تأثیر می‌گذارد. در حقیقت، روابط پایه و اساس رشد کودک است. از طریق روابط، فرزند شما اطلاعات حیاتی در مورد دنیای خود را می‌آموزد. به عنوان مثال، کودک شما می‌آموزد که آیا جهان ایمن و امن است، آیا کسی عاشق آنها می‌باشد، چه کسی آنها را دوست دارد، یا اینکه چه هنگام باید گریه و چه زمانی بخنند و مواردی دیگر از این دست که همه حاصل ارتباط کودک با دیگران و محیط اجتماعی می‌باشد.  فرزند شما همچنین با دیدن روابط بین افراد دیگر به عنوان مثال، با دیدن نحوه رفتار شما با سایر اعضای خانواده، یاد می‌گیرد. این یادگیری پایه و اساس رشد مهارت‌های ارتباطی، رفتاری، اجتماعی و سایر مهارت‌های فرزند شما است.

روابط در رشد کودک

بازی و تاثیر بر رشد و یادگیری کودک

در سال‌های اولیه، بازی اصلی‌ترین روش یادگیری، پیشرفت و رشد کودک است. بازی برای کودک شما سرگرم کننده است. همچنین به کودک شما فرصت می‌دهد تا مشکلات، مشاهده، آزمایش و حل مشکلات را پیدا کند. برای این کار فرزند شما به حمایت و تشویق نیاز دارد. اما مهم این است که تعادل بین حمایت از فرزند خود و اجازه دادن به فرزندتان برای انجام کارها به تنهایی ایجاد شود، در واقع شما باید بگذارید تا کودک اشتباه کند ولی در زمان اشتباه باز او را حمایت کنید چرا که این پشتیبانی باعث افزایش اعتماد به نفس کودک می‌شود.

بازی و رشد کودک

موارد دیگری که رشد کودک را شکل می‌دهد

ژن‏های فرزند شما و سایر عواملی مانند تغذیه سالم، فعالیت بدنی، سلامتی و محله‌‌ای که در آن زندگی می‌کنید نیز بر رشد کودک شما تاثیر می‌گذارد. برای نمونه غذای سالم به کودک شما انرژی و مواد مغذی مورد نیاز برای رشد و نمو می‌دهد. همچنین به پیشرفت حس سلیقه آنها کمک می‌کند. غذای سالم خانواده و الگوهای غذایی در سال‌های عمر انسان می‌تواند عادات غذایی سالم را برای زندگی ایجاد کند. همچنین فعال بودن از نظر جسمی برای سلامتی کودک بسیار حیاتی است. این تحرکات باعث می‌شود کودک شما فعال باشد و مهارت‌های حرکتی را توسعه می‌دهد علاوه بر این کودک در این حالت بهتر فکر می‌کند و فرصتی پیدا می‌کند که دنیای خود را کشف کند در نتیجه رشد کودک را تضمین خواهد کرد. بنابراین فرزندان به بازیهای فعال چه در داخل و چه در خارج از خانه نیاز دارد.

یکی دیگر از مواردی که در رشد کودک شما تاثیر بسیاری دارد محله و جامعه محلی می‌باشد، رشد فرزند شما با روابط مثبت با دوستان و همسایگان و دسترسی به زمین‌های بازی، پارک‌ها، مغازه‌ها و خدمات محلی مانند گروه‌های بازی، مهدکودک‌ها، مدارس، مراکز درمانی و کتابخانه‌ها حمایت می‌شود.

اهمیت تربیت درآینده کودک

به گفته انجمن روانشناسی آمریکا، تربیت فرزند توسط والدین در تمام دنیا سه هدف اصلی تضمین سلامت و امنیت کودکان، آماده کردن کودکان برای زندگی به عنوان بزرگسالان و ایجاد و انتقال ارزش‏های فرهنگی به نسل آینده می‌باشد. شاید این اهداف خیلی بلند پروازانه باشد ولی هر پدر و مادری به دستیابی به آن‌ها تلاش می‌کند. تربیت فرزندان کاری بسیار دشوار است و موفق بودن پدر و مادرها در این امر و تربیت فرزند به شکلی شایسته، سالم و مولد به عوامل مختلف زیست محیطی و بیولوژیکی بستگی دارد و تاثیرات زیادی بر نتایج و حاصل این کار دارد. اما تحقیقات زیادی نشان می‌دهد که شیوه‌های تربیت فرزند که توسط والدین به کار برده می‌شود، بخش مهمی از حل این معادله است. حال با توجه به نقش والدین در رشد کودک و تربیت آن به بعضی از نکاتی که در این روند نقش موثری دارند اشاره می‌کنیم:

یاد بگیرید که به فرزندانتان گوش دهید.

والدین مهم‌ترین کسانی هستند که می‌توانند بزرگترین تاثیرگذاری را بر زندگی کودکان داشته باشند. ولی آنها به اشتباه فکر می‌کنند که تربیت کودکان رابطه‌‌ای یک طرفه و یک سویه از طرف آنان است و اکثر والدین به حرف‌های فرزند خود گوش نمی‌دهند. ولی گوش دادن به صحبت‌های فرزندان و ارائه فرصت برای حرف زدن به فرزندان تاثیر بسیاری در موفقیت آنان در آینده دارد. کنترل فرزندان آسان است اما این کنترل به معنی تربیت صحیح نیست. اگر هرگز به فرزندان خود گوش نکنید و تمام وقت خود را صرف سفارش کرد و نصیحت به آنها کنید، فرزند شما احساس احترام نمی‌کنند. فرزندانتان را تشویق کنید که با شما تعامل و صحبت کند. کمک به آنها در بیان احساسات، عقاید و کلا راحت بودن با والدین می‌تواند به آنها در ارتباط موفقیت آمیز با دیگران، افزایش  اعتماد به نفس کودک در آینده کمک کند.

با فرزند خود با احترام رفتار کنید.

هرگز فراموش نکنید که فرزند شما انسانی زنده است دقیقاً مانند سایر ما نیازها و خواسته‌های خود را دارد. بدانید که شما مالک فرزند خود نیستید بلکه والدین او هستید. هیچ وقت او را مجبور به انجام کاری که دوست ندارد نکنید. اگر فرزند شما از نوع پوششی که شما برای او انتخاب کرده‌‌اید خوشش نمی‌آید، او را مجبور به پوشیدن آن نکنید. اگر به فرزند خود قول داده‌‌اید که اگر تکالیفش را خوب انجام دهد او را به سینما خواهید برد، قول خود را پس نگیرید چرا که این یک نوع بی‌احترامی به فرزندتان است. زیرا خیلی خسته هستید. اگر به فرزند خود احترام بگذارید، احتمالاً بسیار محتمل است که فرزندتان شما احترام می‌گذارد.

به شکل متعادلی فرزندتان را دوست داشته باشید

دوست داشتن فرزندان به صورت بیش از حد، ستایش آنان به شکل اغراق آمیز و محبت کردن نابجا هیچ وقت باعث رشد کودک شما نمی‌شود. عشق ورزی، محبت و توجه به فرزندتان، آنان را به پیشرفت به عنوان یک انسان ترغیب می‌کند. اما توبیخ نکردن فرزندتان به دلیل رفتار بد به سبب دوست داشتن غیر اصولی و چشم پوشی از خطاها به خاطر اینکه آنان را بسیار دوست دارید و نمی‌خواهید که ناراحت شوند کاری اشتباه است. به کودک خود بگویید که چقدر او را دوست دارید اما در زمانی که لازم است باید به سبب کار اشتباه فرزندتان رفتاری مناسب با شرایط انجام دهید.

نحوه تربیت کودک